Sani Konukoğlu konferans salonunda İnegöl Toplum Sağlığı Merkezi Eğitmeni Ebe Semiha Aksoy tarafından “Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite” konusunda polislere seminer verildi.

SAĞLIK SORUNLARI RİSKİNİ ARTIRMAKTADIR

Yaklaşık 400 polisin katıldığı seminerde bilgilendirme yapan İnegöl Toplum Sağlığı Merkezi Eğitmeni Ebe Semiha Aksoy, “Beslenme; insanın büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan besin öğelerini alıp vücudunda kullanabilmesidir. Vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için gerekli olan besin öğelerinin her birinin yeterli miktarlarda alınması ve vücutta uygun şekilde kullanılması durumu ‘yeterli ve dengeli beslenme” deyimi ile açıklanmaktadır. İnsan, yaşamı için 50’ye yakın türde besin öğesine gereksinim duymaktadır. Bu besin öğelerinin herhangi biri alınmadığında veya gereğinden fazla alındığında, ortaya çıkan sağlık sorunlarından biri de ‘fazla kiloluluk’ ve ‘obezite’dir. ‘Sağlığı bozacak ölçüde vücutta anormal veya aşırı yağ birikmesi’. Hipertansiyon, yüksek kan kolesterolü, kalp damar hastalıkları, İnme, Tip 2 diyabet, Bazı kanser türleri, Artritler ve Solunum sorunları gibi sağlık sorunları riskini artırmaktadır” dedi.

YETERLİ VE DENGELİ BESLENME

Yeterli ve dengeli beslenme konusunda önerilerde bulunan Aksoy, “Süt ve yerine geçen besinler; yoğurt, peynir ve süttozu gibi sütten yapılan besinler. Protein, kalsiyum, fosfor, B2 vitamini (riboflavin) ve vitamin B12 olmak üzere birçok besin öğesinin önemli kaynağıdır. Kalsiyumdan zengin olan bu grup kemiklerin ve dişlerin sağlıklı gelişiminde ve hücre çalışmasında önemli rol oynar. Her gün yetişkin bireylerin 2 porsiyon, gebe ve emzikli kadınlar ve menopoz sonrası kadınların 3-4 porsiyon süt ve yerine geçen besinleri tüketmeleri gerekir. Bir orta boy su bardağı (200 mL) süt veya yoğurt ile iki kibrit kutusu büyüklüğünde peynir bir porsiyondur. Et, tavuk, balık, yumurta, kuru fasulye, nohut, mercimek gibi besinler bulunur. Ceviz, fındık, fıstık gibi yağlı tohumlar da bu grupta yer alır. Protein, demir, çinko, fosfor, magnezyum, B6, B12, B1 ve A vitamini, posa (kurubaklagiller) içerir. Hücre yenilenmesi, doku onarımı ve görme işlevinde görev alan besin öğelerini sağlarlar. Kan yapımında görevli en önemli besin öğeleri bu grup tarafından sağlanır. Sinir, sindirim sistemi ve deri sağlığında görev alan besin öğeleri en çok bu grupta bulunur. Hastalıklara karşı direnç kazanılmasında rolü olan en önemli besin grubudur. Et-yumurta-kuru baklagiller grubundan iki porsiyon alınmalıdır. Yumurta haftada 3-4 adet tüketilmelidir. İki yumurta 2-3 köfteye eş değerdir. Omega–3 (n-3) içeriği yüksek olduğu için sağlıklı beslenme için haftada en az 2 kez balık yenilmelidir” diye konuştu.

PİŞİRİN, KIZARTMAYIN

Pişirmede haşlama, ızgara gibi yöntemler tercih edilmesinin gerektiğini, kızartmadan kaçınılması gerektiğine dikkat çeken Aksoy, “Et konan yemeğe yağ eklenmemelidir. Etler ızgara edilirken etle ateş arasındaki uzaklık eti yakmayacak, kömürleşme sağlamayacak şekilde ayarlanmalıdır, aksi halde kanser yapıcı maddeler oluşur. Aynı nedenle etler çok yüksek sıcaklıkta, uzun süre pişirilmemelidir. Bitkilerin her türlü yenebilen kısmı sebze ve meyve grubu altında toplanır. Mineraller ve vitaminler bakımından zengindirler. Folik asit, A vitaminin ön öğesi olan beta-karoten, E, C, B2 vitamini, kalsiyum, potasyum, demir, magnezyum, posa ve diğer antioksidan özelliğe sahip bileşiklerden zengindirler. Büyüme ve gelişmeye yardım ederler. Hücre yenilenmesini ve doku onarımını sağlarlar. Deri ve göz sağlığı için temel ögeler içerirler. Diş ve diş eti sağlığını korurlar. Kan yapımında görev alan ögelerden zengindirler. Hastalıklara karşı direncin oluşumunda etkindirler. Doygunluk hissi sağlarlar. Dengesiz beslenmeye bağlı şişmanlık ve kronik hastalıkların (kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, bazı kanser türleri) oluşma riskini   azaltırlar. Barsakların düzenli çalışmasına yardımcı olurlar. Günde en az 5 porsiyon taze sebze ya da meyve tüketilmelidir. Günlük alınan sebze ve meyvenin en az iki porsiyonu yeşil yapraklı sebzeler veya portakal, limon gibi turunçgiller veya domates olmalıdır. Buğday, pirinç, mısır, çavdar ve yulaf gibi tahıl taneleri ve bunlardan yapılan un, bulgur, yarma, gevrek ve benzeri ürünler bu grup içinde yer alır. Tüketilecek miktar bireyin vücut ağırlığı ve bedensel çalışma durumuna göre değişmektedir. Tam tahıl ürünleri günde 3-6 porsiyon (6 orta dilim ekmek veya 3 orta dilim ekmek,1 kepçe unlu çorba, 4 yemek kaşığı pilav gibi) tüketilebilir. Akşam ile sabah arası en uzun açlık dönemidir. Vücut gece boyu onarım ve yeni doku yapar. Beynin ihtiyaç duyduğu enerji tükenmiştir. Yemekler ağır ağır ve iyice çiğnenerek yenmelidir. Yiyecekleri daha küçük tabaklarla, küçük porsiyonlarda tüketin. Porsiyonlarınızın miktarını ayarlayın. Tabakları masada değil mutfakta hazırlayın. Daha az yağ gerektiren pişirme yöntemlerini deneyin! Bildiğiniz yemekleri farklı şekilde pişirerek yeni bir mutfak deneyimi edinebilirsiniz. Örneğin; patlıcan musakka yapmak için patlıcanları kızartmak yerine kaynayan suda 3-5 dakika haşlayarak kullanın, çok hafif ve aynı zamanda lezzetli olduğunu göreceksiniz” şeklinde konuştu.

FİZİKSEL AKTİVİTE

“Fiziksel aktivite, günlük yaşam içerisinde kas ve eklemlerimizi kullanarak enerji tüketimi ile gerçekleşen, kalp ve solunum hızını arttıran ve farklı şiddetlerde yorgunlukla sonuçlanan aktiviteler olarak tanımlanabilir.” Diyen Aksoy, “Egzersiz; düzenli olarak yapılan fiziksel aktivitedir. Egzersiz, düzenli ve tekrarlı vücut hareketlerini içerir. Spor; tek başına veya grup olarak yapılan, fiziksel ve zihinsel aktivite gerektiren, yarışma ortamı içinde, belirli kurallar dahilinde gerçekleştirilen oyunlardır. Güvenli ve mümkün olan her şartta yürüyüş yapın. Şehir rekreasyon alanlarını araştırın ve bu alanları kullanın. Özel araç yerine toplu taşıma araçlarını tercih edin. Gidilecek yere varmadan birkaç durak önce inip yola hızlı bir şekilde yürüyerek devam edin. Asansöre binmek yerine merdiven kullanın. Alışverişinizi hızlı tempo yürüyüşle yapın. Ailenizle birlikte aktif bir hafta sonu planı yapın.” İfadelerini kullandı.